hukukun yardımcı kaynakları nelerdir
hukukun yardımcı kaynakları nelerdir bilgi90'dan bulabilirsiniz
Hukukun Yardımcı Kaynakları Nelerdir?
Yardımcı kaynaklar hakkında yazılı veya yazısız bir hukuk kuralı bulunmayan konulara (yani bir hukuk boşluğu olan hallere) ilişkin uyuşmazlıklarda hâkimin başvurabileceği kaynaklardır. Kural olarak hâkim, hukuk boşluğu olan hâllerde kendisi bir hukuk yaratma yoluna gidecektir. Ancak bunu yaparken diğer mahkemelerce benzer ya da aynı konularda daha önceden verilmiş olan emsal kararlardan veya bu konuda daha önce araştırmalar yapmış olan hukukçu bilim adamlarının görüşlerinden yani doktrinlerden yararlanabilir.
Hukukun yardımcı kaynakları ikiye ayrılır. Bunlar;
– Mahkeme içtihatları (Mahkeme Kararları / Emsal Kararlar)
– Doktrin (Bilimsel Görüşler/ İlmi içtihatlar)
Mahkeme İçtihatları Nedir?
Mahkeme İçtihatları, mahkemelerce daha önce verilmiş bulunulan kararlardır. Esasında bunlara mahkeme kararları veya emsal kararlar adı da verilmektedir. Hâkim kendisi hukuk yaratırken değil, sadece başka olayların çözümlerinde de öncesinde kendisince verilmiş veya başka hâkimlerce verilmiş bulunan emsal kararlardan yararlanabilir.
Ancak hâkimin hukuk yaratırken gerek kendisinin benzer konularda verdiği kararlardan gerekse, başka mahkemelerce verilmiş bulunan kararlardan yararlanması şart değildir yani emsal kararlar bağlayıcı değildir. Fakat bu kuralın bazı istisnaları bulunmaktadır.
Anayasa Mahkemesi İçtihatları ülkedeki tüm hakimleri, kişileri ve idareyi bağlar. (Aslında yüksek mahkeme kararları dahi hakimleri bağlamaz. Ancak Anayasa Mahkemesinin eşitler arası üstünlüğünden gelen baskın niteliği gereği aldığı kararların uygulamada bağlayıcı etki yarattığı görülmektedir.)
Yargıtay içtihatları birleştirme kararları, adli yargıdaki tüm hakimleri ve savcıları bağlar.
Danıştay içtihatları birleştirme kararları, idari yargıdaki tüm hakimleri bağlar.
Anayasa Mahkemesi kararları kanunlar hiyerarşisinde, kanunlar/uluslararası antlaşmalar/KHK’ler gurubunda kanunlara eş değer kaynak olarak yer alır.
Doktrin Nedir?
Hakimin gerek hukuk yaratırken gerekse yorumlarken yararlanabileceği bir diğer kaynak da doktrindir. Doktrine ilmî içtihat veya bilimsel görüşlerde denilmektedir. Hukuk bilimi ile uğraşan bilim adamlarının yazmış oldukları makaleler, yayınlar, görüşler ve tezler ile benzeri metinler doktrin olarak adlandırılmaktadır.
Hâkim, bir uyuşmazlığı çözerken önce yazılı kaynaklara yani yazılı hukuk kurallarına başvurur ve bunu yapmak zorundadır. Eğer yazılı hukuk kurallarında bir hüküm bulursa da uygulamak zorundadır. Ancak yazılı hukuk kurallarında bir hüküm bulamaz ise (Ortada bir kanun boşluğu vardır.) bu durumda hâkim, yazısız hukuk kurallarına başvurmak zorundadır. Yani örf ve adet hukukuna bakmak zorundadır. Burada bir hüküm bulur ise bunu uygulamak zorundadır. Fakat burada da bir hüküm bulamaz ise (Ortada artık hukuk boşluğu vardır.) bu durumda hâkim, artık kendisi bir hukuk yaratmak durumdadır. Önündeki uyuşmazlık için artık var olan hukuk boşluğu- nu doldurmak durumundadır. Bu durumda kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kanun yapardı onu belirleyecek ve ona göre kendi hukukunu yarattıktan sonra da onu önündeki uyuşmazlığa uygulayacaktır. İşte bunu yaparken hâkim, emsal kararlardan ve doktrinden yararlanabilecektir.
Yazı kaynağı : www.bilgine.net
Hukukun Asıl Kaynakları
Hukukun Asıl Kaynakları Nelerdir?
Hukukun esas (asıl-asli) kaynakları kendi içinde, “yazılı kaynaklar” ve “yazısız kaynaklar” olmak üzere ikiye ayrılır. Yazılı kaynaklar anayasa, kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmeliktir. Hukukun yazısız kaynakları ise örf ve âdettir.
Hukukun Yazılı Kaynakları
Hukukun yazılı kaynaklan herhangi bir yetkili makam, kişi veya kurul tarafından konulan sürekli, genel ve soyut hükümlerdir.
Hukukun Yazılı Bunlar;
Hukukun Yazısız Kaynakları
Herhangi bir makam tarafından konulmayan, kendiliğinden oluşan, toplum vicdanında yer alan ve bazı hukuk dallarında tali (ikinci derecede) hukuk kaynağı olan yazısız hukuk kurallarıdır. Hukuk sistemimizde örf adet hukuku olarak ifade edilir.
Toplum içindeki bir davranış kuralının örf ve âdet hukuku kuralı olarak geçerli olabilmesi için şu üç şartı yerine getirmesi gerekir: Bir kere, söz konusu davranışın çok eski zamanlardan beri sürekli olarak tekrarlanıyor olması gerekir. Buna örf ve âdetin maddî unsuru veya şartı denir. İkinci olarak, söz konusu o davranış biçimine uyulmasının zorunlu olduğu yolunda toplumda genel bir inanç doğmuş olmalıdır. Buna örf ve âdetin manevî unsuru veya “genel inanç” şartı denir. Üçüncü olarak, ilk iki şartı gerçekleştiren bir davranış kuralının, hukukun kaynağı olabilmesi için hukuk düzeni tarafından tanınmış, hukuk düzeni tarafından desteklenmiş olması gerekir. Bu üçüncü hususa hukukîlik unsuru veya devlet desteği şartı denir.
Hukukun Yardımcı Kaynakları
Bir hukuki uyuşmazlığın çözümünde hâkimin gerekli olması durumunda yazılı ve yazısız kaynaklardan sonra başvurduğu kaynaklardır. Bunlar;
a. Doktrinler (ilmi görüşler): Tartışmalı olan hukukî konularda hukuk bilim adamlarının ileri sürmüş oldukları, görüş, düşünce ve kanaatlerdir.
b. İçtihatlar (Yargısal Kararlar):Mahkemeler tarafından verilen kararlardan çıkan hukuk kurallarıdır. Hâkimler karar verirken davadaki olaya benzer bir olay hakkında üst mahkemelerin daha öne vermiş oldukları kararı dikkate alarak karar verirler. İşte örnek alınan bu üst mahkeme kararı, “içtihat” olarak kabul edilir.
Hukukta asıl önemli olan hukuk kurallarının yazılı olması olduğundan müteaddit hukuk kuralı “yazılı kaynaklar” arasında yer alır.
Yazı kaynağı : www.udybelgesi.com
Ticaret Hukuku Nedir ve Neleri Kapsar? Nasıl Uygulanır? | TS Ofis
Hem işletme sahipleri hem de alıcılar için önemli olan ticaret hukuku; tarafların kanunlar karşısında sahip oldukları hakları detaylı şekilde veren hukuk birimidir. Daha önceleri medeni kanun içerisinde ifade edilen borçlar kanununun her gün daha çok gelişen ticari işlemlerden dolayı yetersiz kalmasıyla “ticaret hukuku” geliştirilmiştir. Ticaret hukukunda borçlar, yükümlülükler, teknik hesaplar net olarak ifade edilir. Borçlar hukuku ile yakınlığı vardır ancak aynı şey değildir.
Hukukun Kaynakları Nelerdir?
Hukukun kaynakları yazılı kaynaklar ve sözlü kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılır.
Yazılı olanlar:
Yazısız olanlar:
Toplum vicdanında yeri olan, hiçbir makam tarafından oluşturulmayan, tali (ikinci) derecedeki hukuk kaynaklarıdır. Örf - âdet hukuku da denilir.
Topluma ait bir davranış kuralının örf ve âdet hukuku olabilmesi için üç şartı yerine getirmesi gerekir: Söz konusu davranışın eskilerden beri tekrarlanıyor olması. Buna örf ve âdetin şartı denir. İkinci olarak, o davranış biçimine uyulmasının şart olduğu konusunda toplum genel olarak mutabık olmalıdır. Buna da örf ve âdetin “genel inanç” şartı denir. Üçüncü olarak; ilk şartları gerçekleştiren davranış kuralının, hukukun kaynağı olabilmesi için hukuk düzeni tarafından tanınmış olması gerekir. Buna hukukîlik unsuru denir.
Hukukun Yardımcı Kaynakları:
Bir hukuki anlaşmazlığın çözümünde hâkimin yazılı/yazısız kaynaklardan sonra başvurduğu kaynaklardır.
Ticaret Hukuku Nasıl Uygulanır?
Ülkenin adetlerine uygun düzenlemelerle birlikte; anayasa hükümleri, medeni yasanın çerçeveleri ve evrensel sözleşmeler ile antlaşmaların yükümlülükleri ticaret hukukunun ögeleridir. Taraflar arasında yaşanabilecek herhangi bir ticari anlaşmazlıkta bu ögeler doğrultusunda hakimin taktir yetkisine bakılır.
Bu anlaşmazlıklar çözülmeye çalışıldığında medeni kanun çerçeveleri ile ticaret kanunu çerçeveleri çatışabilir. Bu gibi durumlarda özel bir kanun olan ticaret kanununa bakılır ve buna göre hüküm verilir.
Türk Ticaret Kanunu'nun Kapsamı Nedir?
2011 yılında kabul edilen Türk Ticaret Kanunu'nda, başlangıç hükümleri ve son hükümler hariç 6 kitap bulunmaktadır:
Borçlar kanunundaki boşlukları dolduran ticaret hukuku, ticari bir işletmeyi ilgilendiren konularda kanuni çerçeveyi çizer. Çizilen bu çerçevede söz konusu ticari şirketlerin vizyon ve misyonlarıyla ilgili kapsamlar, faaliyet ve çalışmalarının nasıl sona erdirileceği, değerli evrakları, özel sigorta kapsamları, yükümlülükleri yer alır.
Ticaret Hukuku ile Borçlar Hukuku Karşılaştırması
Borçlar Hukuku herkesi ve istisnai olarak esnafları ilgilendiren hukuk birimidir. Ticaret Hukuku -istisnalar hariç- tacirler ile ticari işletmeleri ilgilendirir.
Borçlar Kanununda "şekil serbestisi" ilkesi izlenir; hukuki işlem, çizilen çerçeve içinde istenildiği biçimde yapılır. Seçme hakkı söz konusudur. Örneğin, kişi istediği şekilde borç verebilir. Sözlü, şahitli, senetli…
Ticaret Kanununda "şekil şartları" ilkesi izlenir; hukuki işlem, yalnız bir biçimde yapılabilir ve o biçimi hukuk belirler. Seçme hakkı borçlar kanununun aksine burada söz konusu değildir. Mesela, evler bir tek tapu dairesinde satılırken motorlu taşıtlar ise yalnız noterde satılabilir. Aksi taktirde işlemler geçersiz sayılır.
Yazı kaynağı : www.tsofis.com
Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında
Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.