hdp milletvekilleri isimleri 2022
hdp milletvekilleri isimleri 2022 bilgi90'dan bulabilirsiniz
T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S�
T�rkiye B�y�k Millet Meclisi'nin tan�t�m� kapsam�nda ziyaret�ilerin rehber e�li�inde gezdirilmesi, TBMM rehberlik online kay�t sistemine ba�vurunun ard�ndan, Bas�n, Yay�n ve Halkla �li�kiler Ba�kanl��� taraf�ndan haz�rlanan bir program dahilinde ger�ekle�tirilmektedir.
Detayl� Bilgi ��in
Yazı kaynağı : www.tbmm.gov.tr
T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S�
T�rkiye B�y�k Millet Meclisi'nin tan�t�m� kapsam�nda ziyaret�ilerin rehber e�li�inde gezdirilmesi, TBMM rehberlik online kay�t sistemine ba�vurunun ard�ndan, Bas�n, Yay�n ve Halkla �li�kiler Ba�kanl��� taraf�ndan haz�rlanan bir program dahilinde ger�ekle�tirilmektedir.
Detayl� Bilgi ��in
Yazı kaynağı : www.tbmm.gov.tr
İşte HDP’nin 27. Dönem Milletvekilleri
İşte HDP’nin 27. Dönem Milletvekilleri
24 Haziran'da yapılan 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri'nin ardından, resmi olmayan sonuçlara göre Meclis'e giren HDP'li milletvekili sayısı 67 oldu. İşte yeni dönem HDP milletvekilleri listesi...
İşte HDP’nin 27. dönem milletvekilleri
ADANA
Kemal Peköz, Tülay Hatimoğulları Oruç
AĞRI
Berdan Öztürk, Dirayet Dilan Taşdemir, Abdullah Koç
ANKARA 1. BÖLGE
Filiz Kerestecioğlu Demir
ANTALYA
Kemal Bülbül
BATMAN
Feleknas Uca, Necdet İpekyüz, Ayşe Acar Başaran, Mehmet Ruştu Tiryaki
BİNGÖL
Erdal Aydemir
BİTLİS
Mahmut Celadet Gaydalı
DİYARBAKIR
Adnan Selçuk Mızraklı, Salihe Aydeniz, İmam Taşçıer, Remziye Tosun, Hişyar Özsoy, Semra Güzel, Garo Paylan, Dersim Dağ, Musa Farisoğulları
GAZİANTEP
Mahmut Toğrul
HAKKARİ
Leyla Güven, Sait Dede, Özgür Zeydanoğlu
HATAY
Barış Atay Mengüllüoğlu
IĞDIR
Habip Eksik
İSTANBUL 1. BÖLGE
Pervin Buldan, Musa Piroğlu, Erkan Baş, Erol Katırcıoğlu
İSTANBUL 2. BÖLGE
Ahmet Şık, Oya Ersoy, Hüda Kaya
İSTANBUL 3. BÖLGE
Zeynel Özen, Dilşat Canbaz Kaya, Hakkı Saruhan Oluç, Ali Kenanoğlu, Züleyha Gülüm
İZMİR 1. BÖLGE
Serpil Kemalbay Pekgözegü
İZMİR 2. BÖLGE
Murat Çepni
KARS
Ayhan Bilgen
KOCAELİ
Ömer Faruk Gergerlioğlu
MARDİN
Mithat Sancar, Pero Dundar, Tuma Çelik, Ebrü Günay
MERSİN
Fatma Kurtulan, Rıdvan Turan
MUŞ
Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Mensur Işık
SİİRT
Meral Danış Beştaş, Sıdık Taş
ŞANLIURFA
Nimetullah Erdoğmuş, Ayşe Sürücü, Nusrettin Maçin, Ömer Öcalan
ŞIRNAK
Hasan Özgüneş, Nuran İmir, Hüseyin Kaçmaz
TUNCELİ
Alican Önlü
VAN
Sezai Temelli, Bedia Özgökçe Ertan, Murat Sarısaç, Muazzez Orhan, Tayip Temel
Yazı kaynağı : www.sozcu.com.tr
Halkların Demokratik Partisi
Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. TBMM'de 56 milletvekili ile grubu bulunmaktadır. Eş genel başkanları Mithat Sancar ve Pervin Buldan'dır.
Halkların Demokratik Kongresi'nin parlamentoda bir siyasi partiyle temsil edilmek üzere verdiği kararla Yavuz Önen ve Fatma Gök tarafından kuruldu. 27 Ekim 2013'te yapılan 1. Olağanüstü Genel Kurulda Eş Genel Başkanlıklar'a İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel ve Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü getirildi.[21] 22 Haziran 2014'te toplanan 2. Olağanüstü Genel Kurul'da Van Milletvekili Figen Yüksekdağ ve Hakkâri Milletvekili Selahattin Demirtaş HDP Eş Genel Başkanlıklarını devraldılar.[22] 3 Şubat 2017'de toplanan 3. Olağanüstü Genel Kurul'da Figen Yüksekdağ'ın mahkûmiyeti dolayısıyla siyasi haklardan yoksun bırakılması üzerine Serpil Kemalbay Pekgözegü Selahattin Demirtaş'la Eş Genel Başkanlığı paylaştı.[23][24]
Halkların Demokratik Partisi, Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri sonrasında kurulan 63. Türkiye Hükûmeti'nde iki bakanlıkla temsil edildi, Kocaeli Milletvekili Ali Haydar Konca Avrupa Birliği Bakanı ve İzmir Milletvekili Müslüm Doğan ise Kalkınma Bakanı olarak görev yaptı. Bu bakanlar 23 Eylül 2015 günü bakanlıktan istifa etti. Parti, son genel seçimler olan 2018 Türkiye genel seçimlerinde %11,7 oy alarak 67 milletvekiliyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yer aldı.
Halkların Demokratik Partisi'nin merkezi komitesi, il ve ilçe başkanları ve eski liderlerinin çoğu tutukludur. Aynı zamanda bu zamana kadar Halkların Demokratik Partisi ile bağlantılı 15 bin kişi gözaltına alınmış, 6 bini tutuklanmıştır. Gene aynı rapora göre, Temmuz 2015’ten bu yana 89 il eş başkanı, 193 ilçe eş başkanı tutuklanmıştır. Aynı zamanda Halkların Demokratik Partisi'nin 1 Kasım seçimlerinde meclise giren 59 milletvekilinin 9'u tutuklu, 31'i gözaltına alınıp serbest bırakıldı. 9 kişinin vekilliği süreç içerisinde düşürüldü.[25][26]
Gelişim
Halkların Demokratik Kongresi
Halkların Demokratik Partisi; Barış ve Demokrasi Partisi, Devrimci Sosyalist İşçi Partisi, Emek Partisi, Ezilenlerin Sosyalist Partisi, Sosyalist Demokrasi Partisi, Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi gibi solcu partilerin yanı sıra bazı aşırı sol gruplar, feminist hareket, LGBT dernekleri, sendikalar ile Alevi, Ermeni ve Pomakları temsil eden etnik girişimlerin dahil olduğu Halkların Demokratik Kongresi (HDK) oluşumunun partileşme kararı almasıyla ortaya çıktı.[27] HDK, 2011 Türkiye genel seçimlerine %10 seçim barajını geçebilmek için 'Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku' adı altında 61 bağımsız milletvekilini destekleyerek dahil oldu ve bu vekillerden otuz altısı meclise girdi.[28][29] Ancak Hatip Dicle'nin milletvekilliğinin Yüksek Seçim Kurulu tarafından düşürülmesiyle bu sayı otuz beşe indi.[30]
HDP'nin kurucu eş başkanlarından Fatma Gök, HDK'yı vatandaşlar için bir umut zemini olarak tanımladı ve misyonunun genel anlamda Türkiye'deki siyasete müdahil olmak olduğunu söyledi. HDK, meclis ve koalisyonlar hâlinde çalışarak kendi siyasi hedeflerini gerçekleştirmek ve siyasette örgütlü bir güç olarak yer almak için HDP'yi kurdu.[31]
Kurucu ilkeler
HDK, siyasi parti oluşumu için İçişleri Bakanlığına 15 Ekim 2012'de resmen başvurdu. Partinin eş başkanlarından Yavuz Önen, yeni oluşumun HDK'nin bir alternatifi olmaktan ziyade kongreyi besleyecek siyasi kanadı olacağını belirtti.[32]
HDP, emek sömürüsünü ortadan kaldırmayı, Türkiye'de barışı sağlamayı ve özgürlüklerin kazanılmasını sağlamayı benimseyerek kurulduğunu belirtti.[32] Ayrıca buna ek olarak mevcut kapitalist sisteme solcu muhalif hareketi birleştirerek köklü bir değişim getirmeyi hedeflediğini amaçladı. Gök, HDK ile benzer amaçlara sahip olan ancak kongreye katılmayan tüm oluşumlarla da seçim süreçlerinde birlikte hareket etmekten memnun olacaklarını iddia etti. Ancak Önen, HDP'nin zaten aynı amaçlara sahip müttefik partilerin birleşiminden oluştuğunu ve koalisyonlar yerine tüm bileşenleriyle birlikte tek başına seçimlerde yer alacağını söyledi.[31]
HDK üyesi olan Kürt milliyetçisi Barış ve Demokrasi Partisi'nin HDP'nin de bir parçası olması, yeni parti oluşumunun genel anlamda bir Kürt partisi olarak gösterileceği konusunda endişelere yol açtı. Ancak Önen, HDP'nin hedefinin Türk siyasetine farklı görüş açılarından bakan bir akım yaratmak ve alternatif bir anlayışla yeni bir örgütlenme modeli ortaya koymak olduğunu söyledi. Bu süreçte kendilerinin de yeni şeyler öğreneceklerini ve Kürt siyasi hareketinin bir devinim yaşayacağını ekledi.[31][33] Ekim 2013'te Barış ve Demokrasi Partisi'nin öne çıkan milletvekillerinden Ertuğrul Kürkçü, Sebahat Tuncel ve Sırrı Süreyya Önder partiden ayrılarak HDP'ye katıldı. Bu milletvekilleriyle birlikte Emek Partisi eski başkanı ve bağımsız milletvekili Levent Tüzel de HDP'ye katıldı.[34]
Bu isimlere karşın Altan Tan ve Adem Geveri gibi muhafazakar ve islamcı görüşleri savunan insanlar da partide yer almaktadır.
Emek Partisi'nin ayrılığı
Halkların Demokratik Kongresi'nin bir üyesi olan Emek Partisi (EMEP), 2012'de HDP'nin kuruluş sürecinde de bir bileşen olarak yer aldı ancak 17 Haziran 2014'te bir açıklama yayımlayarak HDP'den ayrıldığını duyurdu. EMEP bunun sebebinin HDP'nin "BDP'nin ideolojik ve siyasi hedeflerine bağlı olarak toplumun radikal demokrasi temelinde dönüşümü için politika yapan bir kitle partisi olarak kendisini yeniden örgütleme" sürecine girmesi olduğunu ve radikal demokrasi hedefi açısından ortaklaşamayacağını açıkladı.[35] Bununla birlikte HDP'nin "belirli bir ideolojik yaklaşıma sahip bir kitle partisi" olmasını onaylamadığını, aksine çeşitli yapıların ortak bileşen partisi olarak kalması gerektiğini belirtti. Bunun yanı sıra EMEP, HDK'nin bir üyesi olmaya devam etti.[36] Ayrıca 2014 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde HDP'nin adayı Selahattin Demirtaş'ı destekledi ve Haziran 2015 genel seçimlerine katılmadı.[37][38]
Seçimler
2014 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nde partinin adayı olan Genel Başkan Selahattin Demirtaş 3,958,048 oy alarak %9.76 oy oranına ulaşmıştır.
HDP Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri'ne parti olarak katılmaya karar verdi ve Demirtaş bu kararı şöyle açıkladı: "HDP, 2015 seçimlerine parti olarak girecek. Bu tartışmalar geride kaldı. Bizim açımızdan kesinleşti, seçime parti olarak gideceğiz. Bağımsız adaylarla seçime gitmek haksızlık olurdu. Şu anda bile HDP'nin yüzde 9,5 oyu var. Türkiye, HDP'yi yeni yeni tanımaya başlayacak. Köşk seçimi öncesi 2015 seçimine parti olarak girmeye karar vermiştik."[39]
Ülkede uygulanan %10 seçim barajı nedeniyle HDP'nin parti olarak seçime katılması çeşitli tartışmalara konu oldu.[40]
Halkların Demokratik Partisi 2015 genel seçimlerinde %13,12 oy alarak 80 milletvekiliyle TBMM'ye girdi.
Partinin Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri sonrasında kurulan 63. Türkiye Hükûmeti'nde milletvekili sayısına göre üç bakanlıkla temsil edileceği duyuruldu.[41] Levent Tüzel kendisine yapılan bakanlık teklifini parti kararına rağmen kabul etmedi, partiden başka bir isme bakanlık teklifi götürülmediği için HDP seçim hükûmetinde iki bakanlıkla temsil edilmiş, Kocaeli Milletvekili Ali Haydar Konca Avrupa Birliği Bakanı, İzmir Milletvekili Müslüm Doğan ise Kalkınma Bakanı olarak görev yapmıştır.[42] Bu bakanlar 23 Eylül 2015 günü bakanlıktan istifa etmişlerdir.[43]
Seçmen yapısı
KONDA adlı araştırma şirketine göre 2013'ten beri HDP'ye oy veren seçmen kitlesi ağırlıklı olarak etnik kimliğini Kürt olarak nitelendirmektedir. Buna karşın HDP kendini Kürt olarak tanımlamayanların da giderek desteklemeye başladığı bir parti haline gelmektedir. Bu durum 2015 seçimlerinde HDP’nin Türklerden %9, Kürt ve Zaza olmayan diğer etnik gruplardan da %4 oy almasıyla pik yapmıştır. HDP'ye Türk oyu 2016 ve 2017'de %1 ile %2'lik seviyede düşüş yaşamıştır. Etnik kimliğini Zaza olarak tanımlayan kişiler HDP seçmenin %4'ünü oluşturmaktadır.[44]
Din açısından HDP seçmenleri Türkiye demografisine paralellik göstermektedir. Bu nedenden ötürü parti dini açıdan "Türkiye’nin mikrokozmu" olarak nitelendirilmiştir. Seçmenlerin ortalama olarak %90'ı Sünni (Şafi veya Hanefi), %5 ile %6'si Alevi, geri kalan kesimleri ise "diğer" kategorisine mensuptur. HDP seçmenlerinin Türkiye'nin genel ahalisinden dini açıdan en büyük farkı, "diğer" kategorisinin özellikle son senelerde %6'ya ulaşmasıyla Türkiye ortalamasına kıyasla yaklaşık 2 katına çıkmasıdır. Seçmenlerin yarısı kendini dindar olarak nitelendirenlermiş olup, bu oran Türkiye ortalamasından daha düşüktür. Kendini inançsız olarak nitelendiren kişilerin oranı 2017'de %11'e ulaşmıştır. Bu, Türkiye ortalaması olan %3'ün çok üzerindedir.[44]
Parti kongreleri
Parti, çeşitli şehirlerde birçok kongre toplamış, bunun dışında iki olağanüstü kongre ile başkanlarını belirlemiştir.
1. Olağanüstü Kongre, 2013
Partinin 1. olağanüstü kongresi 27 Ekim 2013'te Ankara'da Ahmet Taner Kışlalı Spor Salonu'nda 'Bu daha başlangıç' sloganıyla düzenlendi. Kongrede hapisteki PKK lideri Abdullah Öcalan'ın müzakerenin önemini vurgulayan bir mesajı okundu: "HDP, ortak demokrasi mücadelemizde önemli bir tarihsel sapağa işaret etmektedir. 71 devrimciliği devlete isyan devrimciliğidir. 40 yıllık isyandan sonra artık devletle müzakere önemlidir. Zira devrimci mücadeleler ancak nitelikli bir müzakere süreciyle kalıcı bir insanlık kazanımına dönüşebilir." Parti Meclisi için 80 kişilik tek liste sunuldu, eş genel başkanlık için İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel ve Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü dışında aday gösterilmedi.[45]
2. Olağanüstü Kongre, 2014
HDP'nin 2. Kongresi 22 Haziran 2014'te Ankara Ahmet Taner Kışlalı Spor Salonu'nda gerçekleştirildi. Tek listenin olduğu seçimde Figen Yüksekdağ ile Selahattin Demirtaş eş başkanlık için aday gösterildi. Kongreye sendika, baro ve STK temsilcileri katıldı. Güney Kürdistan Parlamento Başkan Yardımcısı Cafer İbrahim, Güney Kürdistan Hükûmet Temsilcisi Kemal Kerküki, Rojava Halk Meclisi Eş Başkanı Abdulselam Ahmet, Partiya Neteweyî Kurdistan Temsilcisi Xidir Bilbas, Rusya Sovyetler Birliği Komünist Parti Genel Sekreteri Sergey Skvortsov, İsveç Sosyal Demokrat Partisi'nden Yılmaz Kerimo'nun da aralarında olduğu çok sayıda uluslararası davetli de kongrede yer aldı. Ertuğrul Kürkçü yaptığı konuşmada "Bu hayalin peşine düşmek cesaret isterdi. HDP bundan 4 yıl önce, umuda yelken açan bir avuç insanın zihninde doğdu." dedi.[46]
Parti tüzüğü
Parti kendisini parti tüzüğünde şu şekilde tanımlamıştır: "Parti, tüm ezilenlerin ve sömürülenlerin; dışlanan ve yok sayılan bütün halkların ve inanç topluluklarının, kadınların, işçilerin, emekçilerin, köylülerin, gençlerin, işsizlerin, emeklilerin, engellilerin, LGBT bireylerin, göçmenlerin, yaşam alanları tahrip edilenlerin; aydın, yazar, sanatçı ve bilim insanları ile bütün bu kesimlerle birlikte mücadele yürüten güçlerin her türden baskı, sömürü ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak ve insan onuruna yaraşır bir yaşam kurmak üzere bir araya geldiği, demokratik halk iktidarını hedefleyen bir siyasi partidir." Yeni yaşam çağrısında partinin ilkeleri anlatılmıştır.[47]
Çözüm süreci
Demokratik sosyalist ve sol bir parti olarak HDP, siyasette önceliğini Türkiye-PKK çatışması'nın barış ile sonlandırılması için yürütülen çözüm süreci'ne vermektedir.[48] HDP, 1984 yılından beri süren Türkiye-PKK çatışması'nın barış ile sonlandırılması için yürütülen çözüm süreci'nin bir parçasıdır. PKK lideri Abdullah Öcalan ile İmralı'da sürdürülen görüşmelere HDP adına Pervin Buldan, Sırrı Süreyya Önder ve İdris Baluken, Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri süreci başlayana kadar katılmıştır.[49]
PKK ile bağlantı iddiaları
HDP milletvekillerinin ve parti yetkililerinin bazı demeçleri, görüşmeleri ve faaliyetleri ile birlikte yargı kararları; Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nin de aralarında olduğu çeşitli ülke ve uluslararası organizasyon tarafından terör örgütü olarak tanınan PKK'nin HDP ile ilişkilendirilmesine ve partinin PKK'nin siyasi kanadı olduğu şeklinde birçok eleştiri ve suçlamaya gerekçe oluşturmuştur. HDP ise bu suçlamaları reddederek, silahsız çözüm isteyen siyasi bir hareket olduklarını ve PKK ile hiçbir organik bağları olmadığını savunmaktadır.[50]
13 Kasım 2012'de HDP eş başkanı Selahattin Demirtaş, Mardin'in Kızıltepe ilçesinde yaptığı bir açıklamada: "Alana gelmeden önce bir müdahale olmuş, demişler ki: 'Abdullah Öcalan posterini asamazsınız.' Onu diyenlere açıkça sesleniyoruz; Kürtlerin katili Kenan Evren'in heykelini dikebiliyorlar da, bir halk önderinin posterini mi açamaz? Siz ne diyorsunuz be! Biz bu meydana Başkan Apo'nun heykelini dikeceğiz heykelini." ifadelerine yer verdi.[51][52]
26 Temmuz 2015'te HDP Hakkâri Milletvekili Abdullah Zeydan, Hakkâri'nin Yüksekova ilçesinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından PKK'nin Kuzey Irak'taki kamplarının savaş uçakları ile bombalanmasının protesto edildiği bir eylemde yaptığı açıklamada; "PKK, Türkiye'yi ve Orta Doğu’yu güller bahçesine çevirmek için ortaya çıkmış barış ve halk hareketidir. Eğer PKK Türkiye’yi güller bahçesine çevirmek istemeseydi, PKK’nin öyle bir gücü var ki, sizi tükürüğüyle boğar" ifadelerini kullandı.[53][54]
28 Nisan 2015'te PKK'nin gençlik yapılanması YDG-H üyeleri Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde bir kahvehanede siyasi propaganda yaptıktan sonra silah zoruyla 7 Haziran genel seçimleri için HDP'ye oy istedi.[55] Ayrıca PKK yöneticilerinden Cemil Bayık, Fırat Haber Ajansı'nda yaptığı bir konuşmada Halkların Demokratik Partisi için oy istedi ve şu ifadeleri kullandı. "...Onun için bu seçimlerde AKP ve Erdoğan'a karşı HDP’ye oy vererek yerel seçimlerden çok daha büyük bir sonuç ortaya çıkaracaklardır. Bunu da herkese ispatlayacaklar."[56] Ayrıca 1 Kasım 2015 genel seçimleri'nden önce verdiği bir demeçte Haziran'daki genel seçimlerde HDP'ye oy verenlere teşekkür etti ve tekrar HDP'ye oy vermelerini istedi.[57]
Halkların Demokratik Partisi siyasetçilerinin, Türk güvenlik güçleri ile PKK arasında 2015 yılının Haziran ayından beri devam eden çatışmalarda öldürülen PKK üyelerinin cenaze törenlerine katılması ve taziye ziyaretlerinde bulunması birçok eleştirilere ve tartışmalara neden oldu. 2015-16 Sur çatışmaları sırasında PKK’nin Sur sorumlusu ’Çiyager’ kod adlı Cihat Türkan'ın Batman’da düzenlenen cenaze törenine HDP Batman Milletvekili Mehmet Ali Aslan ve Siirt Milletvekili Besime Konca da katıldı.[58] Van Milletvekili Tuğba Hezer Öztürk, Tunceli'nin Nazımiye ilçesinde 27 Ağustos 2015'te bir çatışma sırasında öldürülen PKK militanı "Destan Rüstem" kod adlı Sıdıka Yıldız'ın Van'ın Başkale ilçesindeki cenaze törenine katıldı.[59] Hezer ayrıca PKK'ya yakın olduğu iddia edilen TAK'ın üstlendiği ve 29 kişinin hayatını kaybettiği Ankara'daki canlı bomba saldırısı sonrası, saldırıyı düzenleyen Abdulbaki Sömer'in evine taziye ziyaretinde bulundu.[60][61]
HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız'ın, PKK'ye verilmek üzere Suriye'den Şanlıurfa'nın Ceylanpınar ilçesine getirilen ağır silahları teslim alacak kuryeye yardım ettiği iddia edildi.[62] 2 Mayıs 2016'da, Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasası Komisyonunda görüşülen yasama dokunulmazlığı görüşmeleri sırasında Adalet ve Kalkınma Partisi ve HDP'li milletvekilleri arasında kavga çıktı. HDP milletvekilleri komisyonu terkederken Abdullah Öcalan lehine sloganlar atarak Gerilla Marşı'nı söylediler.[63]
Eylül 2016'da, parti eş genel başkanı Selahattin Demirtaş Almanya merkezli Süddeutsche Zeitung gazetesine verdiği demeçte; "Biz PKK’yi terör örgütü olarak tanımlamıyoruz. Ancak, sivilleri hedef alan eylemlerini terör olarak nitelendiriyoruz. Bunu protesto etmekten de geri kalmıyoruz." ifadelerini kullandı.[64]
Tutuklamalar
Halkların Demokratik Partisi eş başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ dahil çok sayıda HDP'li milletvekili, siyasetçi ve yönetici; Türk Ceza Kanunu'nun " silahlı terör örgütüne üye olmak", "terör örgütü propagandası yapmak", "suçu ve suçluyu övmek", "halkı kin ve düşmanlığa tahrik", "terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek" ve "devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmaya teşebbüs" ve "terör örgütüne eleman temin etmek" suçlamaları sebebiyle Türkiye mahkemeleri tarafından tutuklanmasına ya da hapis cezasına çarptırılmasına karar verildi.[65][66][67][68]
4 Kasım 2016 tarihinde HDP Eş Genel Başkanları ve Genel Başkan Yardımcısı Alp Altınörs ile birlikte milletvekilleri Nursel Aydoğan, Sırrı Süreyya Önder, Selma Irmak, Ziya Pir, Ferhat Encü, Gürser Yıldırım, İdris Baluken, Leyla Birlik ve İmam Taşçıer gözaltına alındı. Sırrı Süreyya Önder, Ziya Pir ve İmam Taşçıer adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ ile HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, milletvekilleri Abdullah Zeydan, Ferhat Encü, Leyla Birlik, Gülser Yıldırım ve Nursel Aydoğan tutuklandı.[69][70] Tutuklu milletvekillerinden Gülser Yıldırım 15 Kasım 2017 tarihinde Mardin 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada tutuklu bulunduğu dosyadan tahliye edilmiştir.[71]
HDP'ye yönelik operasyon, dünya çapında sert tepkilere ve eleştirilere neden oldu.[72] Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, “Gözaltılar, Türkiye’de siyasi çoğulculuğun durumuyla ilgili tüyler ürpertici bir işaret veriyor. Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ ve HDP milletvekilleri Türk toplumunun meşru ve demokratik temsilcileridir, HDP de TBMM’deki üçüncü büyük partidir. Demirtaş ile birçok kez görüştüm. Barış sürecine, şiddete başvurulmamasına, siyasi diyaloğa ve hukukun üstünlüğüne bağlı bir lider. Eylül sonundaki son görüşmemizde gözaltına alınma sırasının kendisine geldiğinden korkuyordu. HDP’ye baskının devamı olan bu son üst düzey gözaltı serisiyle Türk yetkililer Türkiye’yi demokrasiden daha da uzaklaştırmanın yanı sıra AB-Türkiye ilişkilerinin temelini oluşturan değerlere, ilkelere, normlara ve kurallara sırtlarını dönüyor” dedi.[73][74] Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Kati Piri, Türkiye’nin hızla diktatörlüğe kaydığını söyledi ve Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin derhal askıya alınması çağrısında bulundu.[73] Beyaz Saray sözcüsü Josh Earnest, tutuklamaların "Türkiye’deki muhalif yayınlara yönelik artan baskının hemen ardından" geldiğini ve derin kaygı duyduklarını söyledi.[73] ABD Demokrasi ve İnsan Haklarından Sorumlu Bakan Yardımcısı Tom Malinowski ise yaptığı açıklamada “Türk hükûmetinin, HDP milletvekillerini tutuklayıp, internete erişimi engellemesi dost ve müttefik olarak bizi derinden rahatsız etti." sözlerini kullandı.
2019 kayyum atamaları
Ağustos 2019'da 2019 yerel seçimlerinden zaferle çıkan Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Adnan Selçuk Mızraklı, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk ve Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bedia Özgökçe Ertan'ın İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındı ve yerlerine kayyum atandı. Belediye başkanlarının görevden alınmasının ardından pek çok bölgede basın açıklamaları ve protesto gösterileri düzenlendi.[75] Adana'da,[75] Ankara'da,[76] pek çok ilde kayyum karşıtı açıklamalar yapıldı ve düzenlenen gösterilerde zaman zaman polis ile çatışmalar yaşandı. Yaşanan olaylarda milletvekilleri ve protestocular yaralandı.[77]
Kapatılma davası
14 Şubat 2018'de Vatan Partisi, HDP'nin kapatılması için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvuruda bulundu. Genel başkan yardımcısı Nusret Senem, 11 Şubat 2018'de gerçekleştirilen olağan kongrede eş genel başkan Serpil Kemalbay ile Sırrı Süreyya Önder ve Pervin Buldan'ın Afrin Harekâtını eleştiren, PKK-PYD'yi öven açıklamalar yaptığını ve kongrede Abdullah Öcalan'ın posterlerinin yer aldığını anımsattı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nı görevini yapmaya davet etti.[78] Türkiye İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Haziran 2018'de yaptığı bir açıklamada, "..HDP diye bir siyasi parti yok zaten, PKK diye bir anlayış var. HDP bu anlayışın sahadaki maske giymiş uygulamasıdır bu kadar basit. Bunu herkes biliyor. Bunu kendileri de biliyor." ifadelerini kullandı.[79]
16 Şubat 2021'de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin grup toplantısında "HDP’yle hesaplaşmadan 'PKK’yı bitirdik, yok ettik, mahvettik.' diyemeyiz. Bu itibarla HDP’nin kapatılması elzemdir, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı inanıyorum ki gereğini yapacaktır." sözlerini kullanarak HDP'nin kapatılması gerektiğini söyledi.[80] Yaklaşık iki hafta sonra ise 2 Mart tarihinde AKP Grup Başkanvekili olan Cahit Özkan, "Yargı yolunu açmak için dokunulmazlıkları kaldıracağız. HDP hem siyasi hem de hukuken kapanacaktır. Milletin vicdanında kapatılacaktır." sözlerini kullandı.[81]
17 Mart 2021 tarihinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, HDP'nin kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı. Mahkeme'ye gönderilen iddianamede "HDP üyelerinin beyan ve eylemleriyle devletin milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, ortadan kaldırmayı amaçladıkları" belirtildi.[82]
HDP, delil olarak gösterilen soruşturma ve fezlekelere itiraz etmiş, dokunulmazlığı kaldırılan ve 2 Eylül’de yakalandıktan sonra tutuklanarak cezaevine konulan Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel hakkındaki yargılamanın devam ettiğini belirterek davanın reddini talep etmişti.
HDP, iki CD halinde dava dosyasına giren 281 adet Kürtçe ses kaydının çözümü için de ek süre istemişti. HDP, mahkeme üyesi İrfan Fidan için de ‘reddi hakim’ talebinde bulunmuştu. Anayasa Mahkemesi, HDP’nin talebini reddetti ve dosyaya giren ek deliller için de savunma hazırlaması için partiye süre verdi.[83]
AYM, HDP ‘ye açılan kapatma davasında “işlemlerin seçim sonrasına bırakılması” talebini 27 Ocak 2023 tarihinde karara bağladı. Yüksek Mahkeme, HDP’nin “işlemlerin seçim sonrasına bırakılması” talebini reddetti.
AYM, tedbire ilişkin savunmanın yapılması için 15 gün ek süre verilmesine, 14 Mart 2023 Salı günü partinin esasa ilişkin savunmasını yapması kararını da aldı.[84]
Eş başkanlar
Seçimler
Genel seçimler
Yerel seçimler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Yazı kaynağı : tr.wikipedia.org
Gözaltına Alınan HDP'li 12 Vekilden 9'u Tutuklandı, 3'ü Serbest - kurdî
Ev baskınlarıyla bu sabah (4 Kasım) gözaltına alınan Eş Genel Başkanların da aralarında olduğu Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) 12 milletvekilinden sekizi tutuklandı, üçü adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile Şırnak milletvekilleri Ferhat Encü, Leyla Birlik, Hakkari milletvekilleri Selma Irmak, Abdullah Zeydan, Diyarbakır milletvekilleri İdris Baluken, Nursel Aydoğan, Ziya Pir, İmam Taşçıer, Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ve Mardin Milletvekili Gülser Yıldırım bu sabaha karşı gözaltına alındı.
Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş, İdris Baluken, Leyla Birlik, Selma Irmak, Nursel Aydoğan, Gülser Yıldırım, Ferhat Encü tutuklandı.
Ziya Pir, Sırrı Süreyya Önder ve İmam Taşçıer adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Abdullah Zeydan'ın sorgusu 21.45 itibariyle tamamlandı. Zeydan hakkında da tutuklama kararı çıktı.
Hakkında yakalama kararı bulunan HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız ve Van Milletvekili Tuğba Hezer Öztürk’ün yurtdışında bulunuyor. Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan ile ilgili sürecin devam ettiği belirtiliyor.
Tutuklananlar
İdris Baluken
Diyarbakır Milletvekili İdris Baluken Ankara’da gözaltına alınarak getirildiği Bingöl’de Sulh Ceza Hakimliğince tutuklanarakBingöl Cezaevi'ne gönderildi.
TIKLAYIN - İDRİS BALUKEN KİMDİR?
Nursel Aydoğan
Diyarbakır Milletvekili Nursel Aydoğan, gözaltına alındığı Diyarbakır'dan getirildiği Şırnak'ta tutuklama talebiyle sevkediliği hakimlikçe tutuklandı.
TIKLAYIN - NURSEL AYDOĞAN KİMDİR?
Leyla Birlik
Şırnak Milletvekili Leyla Birlik, gözaltına alındığı Mardin'den getirildiği Şırnak'ta tutuklama talebiyle sevkediliği hakimlikçe tutuklandı.
TIKLAYIN - ŞIRNAK MİLLETVEKİLİ LEYLA BİRLİK KİMDİR?
Gülser Yıldırım
Mardin Milletvekili Gülser Yıldırım Diyarbakır'da tutuklama talebiyle sevkediliği Diyarbakır 2. Sulh Ceza Hakimliği'nce tutuklandı.
TIKLAYIN - MARDİN MİLLETVEKİLİ GÜLSER YILDIRIM KİMDİR?
Figen Yüksekdağ
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı ve Van Milletvekili Figen Yüksekdağ Ankara'dan gözaltına alınarak getirildiği Diyarbakır'da tutuklama istemiyle sevkedildiği hakimlikçe tutuklandı.
TIKLAYIN - FİGEN YÜKSEKDAĞ KİMDİR?
Selahattin Demirtaş
HDP Eş Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Selahattin Demirtaş Diyarbakır'da tutuklamaya sevkedildiği hakimlikçe tutuklandı.
TIKLAYIN - SELAHATTİN DEMİRTAŞ KİMDİR?
Selma Irmak
Hakkari Milletvekili Selma Irmak tutuklama talebiyle sevkedildiği hakimlikçe tutuklandı.
TIKLAYIN - HAKKARİ MİLLETVEKİLİ SELMA IRMAK KİMDİR?
Ferhat Encü
Sabah ev baskınıyla gözaltına alınan HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encü 4 Kasım saat 18.50'de tutuklandı.
Abdullah Zeydan
Hakkari Milletvekili Abdullah Zeydan, 4 Kasim günü erken saatlerde gözaltına alınan 12 milletvekili arasında sorgusu en geç biten vekil oldu. Hakkari Sulh Ceza Hakimliği'nden saat 22.45'te tutuklama kararı çıktı.
TIKLAYIN - HAKKARİ MİLLETVEKİLİ ABDULLAH ZEYDAN KİMDİR?
Adli kontrol kararıyla serbest bırakılanlar
Ziya Pir
Diyarbakır Milletvekili Ziya Pir, savcılık sorgusunun ardından denetimli serbestlik hükümleri uyarınca "yurtdışına çıkış yasağı" adli kontrol şartı uygulanarak serbest bırakıldı.
TIKLAYIN - HDP DİYARBAKIR VEKİLİ PİR SERBEST
İmam Taşçıer
Diyarbakır Milletvekili İmam Taşçıer Nöbetçi Diyarbakır Sulh Ceza Hakimliğindeki sorgusunun ardından denetimli serbestlik hükümleri kapsamında adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
TIKLAYIN - HDP'Lİ MİLLETVEKİLİ TAŞÇIER SERBEST
Sırrı Süreyya Önder
Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder gözaltına alındığı Ankara'dan getirildiği Diyarbakır'da tutuklama talebiyle hakimlikçe adli kontrol kararıyla serbest bırakıldı.
TIKLAYIN - HDP'Lİ VEKİL SIRRI SÜREYYA ÖNDER SERBEST BIRAKILDI
Yazı kaynağı : m.bianet.org
Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında
Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.